Cùng với mã EAN, UPC là mã vạch chủ yếu được sử dụng để quét các mặt hàng thương mại tại điểm bán, theo thông số kỹ thuật của GS1. Hãy cùng tìm hiểu chi tiết UPC là gì, cũng như cấu tạo, đặc trưng của mã UPC qua bài viết sau nhé!
UPC là gì?
Mã vạch UPC là viết tắt của từ Universal Product Code – một dạng mã vạch đặc biệt. Chúng là một chuỗi 11 số (có giá trị từ 0 đến 9); có một số kiểm tra ở cuối để tạo ra một chuỗi số mã vạch hoàn chỉnh là 12 số. Đây là một loại mã vạch được sử dụng rộng rãi tại Hoa Kỳ, Canada, Vương quốc Anh, Úc, New Zealand, châu Âu và các nước khác để theo dõi các mặt hàng thương mại trong các cửa hàng. UPC gồm 2 phần: phần mã vạch mà máy có thể đọc và phần số con người có thể đọc. Đây chính là những mã số áp dụng để nhận diện mỗi một hàng hóa tiêu dùng riêng biệt.
Cách định dạng mã UPC
Mã Sản phẩm phổ quát được sử dụng trong bán lẻ Hoa Kỳ và Canada. Mã vạch UPC-A mang số GTIN-12 theo định nghĩa của GS1 Hoa Kỳ.
Số hệ thống số chỉ ra việc sử dụng một trong mười hệ thống số được xác định bởi UPC:
0, 1, 6, 7 và 8 dành cho mã UPC thông thường.
2 là dành cho các mặt hàng trọng lượng ngẫu nhiên, ví dụ như thịt, đánh dấu trong cửa hàng.
3 là đối với Bộ luật Ma túy Quốc gia và Các Mục Liên quan Y tế Quốc gia.
4 là để đánh dấu tại cửa hàng các mặt hàng không phải là thực phẩm.
5 và 9 được sử dụng phiếu giảm giá.
Biểu tượng UPC cũng có một số kiểm tra là số cuối của mã và được tính theo thuật toán được sử dụng cho EAN.
Giống như EAN, UPC được mô tả dưới dạng tỷ lệ phóng to theo phần trăm. 100% Mã vạch UPC có cùng kích thước với 100% mã vạch EAN.
Cấu tạo của mã UPC
Để có cái nhìn tường tận hơn về từng loại mã vạch nói chung và UPC nói riêng; các bạn vẫn nên có cái nhìn tổng quát về Mã số mã vạch: cấu tạo, chủng loại, công dụng và cách sở hữu. Tuy nhiên, để tiếp tục bài viết hôm nay, ta vẫn nên đi vào chủ đề UPC. Mỗi mã vạch UPC-A bao gồm một dải màu đen có thể quét được và các khoảng trắng phía trên một chuỗi gồm 12 chữ số. Không có chữ cái, ký tự hoặc nội dung nào khác có thể xuất hiện trên mã vạch UPC-A.
Đặc trưng của mã UPC là gì?
– Một mã UPC được cấu tạo từ mã nhà sản xuất, mã sản phẩm, số kiểm tra.
– Mã nhà sản xuất: mã sản xuất là 5 số đầu tiên từ 00000 đến 99999 (tương đương với công ty có 100.000 mặt hàng); mã sản xuất do hội đồng UCC cấp cho các công ty có mặt hàng muốn sử dụng mã UPC. Tuy nhiên không phải công ty nào cũng có nhiều mặt hàng như vậy.
– Mã sản phẩm: Cũng giống với mã sản xuất, mã sản phẩm gồm 5 số từ 00000 đến 99999. Nếu mã nhà sản xuất quá dài thì mã sản phẩm sẽ bị hạn chế lại. Nếu công ty có nhiều hơn 100.000 loại mặt hàng sẽ xin UCC cấp thêm mã nhà sản xuất khác.
– Số kiểm tra, được tính như EAN-13 với bổ sung thêm một số 0 vào trước chuỗi số của mã vạch UPC-A.
Mã hóa của UPC là gì?
Mã vạch UPC-A được thể hiện trực quan bằng các dải thanh và khoảng trắng mã hóa số UPC-A 12 chữ số. Mỗi chữ số được thể hiện bằng một mẫu duy nhất gồm 2 thanh và 2 dấu cách. Các thanh và không gian có chiều rộng thay đổi, tức là rộng 1, 2, 3 hoặc 4 mô-đun. Tổng chiều rộng cho một chữ số luôn là 7 mô-đun; do đó, số 12 chữ số UPC-A yêu cầu tổng cộng 7 × 12 = 84 mô-đun.
Một UPC-A hoàn chỉnh có chiều rộng 95 mô-đun: 84 mô-đun cho các chữ số kết hợp với 11 mô-đun cho các mẫu bảo vệ. Các mẫu bảo vệ bắt đầu và kết thúc có chiều rộng 3 mô-đun và sử dụng thanh mẫu – không gian – thanh. Trong đó mỗi thanh và không gian là một mô-đun rộng.
Quy tắc tính mã UPC
Mã UPC được tính theo quy tắc sau:
– Lấy tổng của các số ở vị trí lẻ (1, 3, 5, 7, 9, 11). Các số này nhân với 3 được một số A.
– Lấy tổng của các số ở vị trí chẵn (2, 4, 6, 8,10) được một số B.
– Lấy tổng (A + B) và xét tính chia hết cho 10. Nếu chia hết thì số kiểm tra bằng 0. Nếu không chia hết (số dư khác 0) thì lấy phần bù (10- số dư) làm số kiểm tra.
Quy tắc này phù hợp với quy tắc tính số kiểm tra của EAN-13 do sau khi thêm số 0 vào đầu chuỗi UPC-A thì các vị trí chẵn của UPC-A đổi thành vị trí lẻ của EAN-13 và ngược lại.
Ngoài cách tính này, có ứng dụng riêng giúp bạn tra cứu mã đơn giản và nhanh chóng hơn. Chỉ cần đưa phần camera của app về phía có mã vạch sẽ được hiển thị thông tin.
Các biến thể của mã UPC
UPC sử dụng phổ biến nhất về mặt kỹ thuật đề cập đến UPC-A.
Các biến thể khác của UPC tồn tại:
– UPC-B là phiên bản 12 chữ số của UPC, không có chữ số kiểm tra, được phát triển cho Bộ luật quốc gia về thuốc (NDC) và Mã vật phẩm liên quan đến sức khỏe quốc gia. Nó có 11 chữ số cộng với mã sản phẩm 1 chữ số và không được sử dụng phổ biến.
– UPC-C là mã gồm 12 chữ số với mã sản phẩm và chữ số kiểm tra; không sử dụng chung.
– UPC-D là mã có độ dài thay đổi (12 chữ số trở lên) với chữ số thứ 12 là chữ số kiểm tra. Các phiên bản này không được sử dụng phổ biến.
– UPC-E là mã gồm 6 chữ số, có mã tương đương với mã UPC-A gồm 12 chữ số với hệ thống số 0 hoặc 1.
– UPC-2 là phần bổ sung gồm 2 chữ số cho UPC được sử dụng để chỉ ra phiên bản của một tạp chí hoặc định kỳ.
– UPC-5 là phần bổ sung gồm 5 chữ số cho UPC được sử dụng để biểu thị giá bán lẻ đề xuất cho sách.